Bijbelblog Archief

Genesis 19 – De verwoesting van Sodom en Gomorra. Een hoofdstuk waar ik best tegen op zag. Ook het tweede deel, “De dochters van Lot”, maakte het er al niet beter op. Misschien wordt dit wel het eerste hoofdstuk wat ik opdeel in twee delen, maar we zien gaandeweg wel.

Sodom. We zijn de plaats al eerder tegen gekomen. In Genesis 13 zag Lot hoe mooi vruchtbaar de streek was en koos er voor om daar te gaan wonen. De uiterlijke schijn waar zo velen voor vallen. In Genesis 14 kwamen we al tegen dat Sodom was. Abram wilde geen geschenken aannemen van de koning van Sodom.

In Genesis 18 kwamen we Sodom al weer tegen en Genesis 19 is het vervolg. In Gen. 18:22 vertrokken “de mannen” en gingen naar Sodom, terwijl de Here door Abraham tegen werd gehouden de Hij de verwoesting van Sodom voorzegde

In Gen. 19:1 lezen hoe de mannen, die nu als engelen beschreven worden, bij Sodom aankomen en Lot zien zitten in de poort. Als Lot hen aan ziet komen gaat hij hen tegemoet en buigt voor hen. Er staat expliciet bij “met het aangezicht ter aarde”, dus voorover. We zien door de hele Bijbel heen dat voorover buigen, laten vallen, een teken van eerbied is, en achterover vallen een teken van veroordeling. Denk daar eens aan als u een filmpje ziet waarin mensen achter vallen of worden geworpen!

Verbidden

Dat Lot zich voor hen neerwerpt laat zien dat Lot hen wel als engelen of iets dergelijke herkende. Lot biedt de engelen aan om in zijn huis te overnachten. Het woord wat hier vertaald is met “engelen” betekend iets als “boodschapper, vertegenwoordiger, engel”. De engelen willen eerst op het plein overnachten, maar Lot, die natuurlijk drommels goed weet wat er in de stad gebeurt, dringt aan en ze gaan overstag.

Hun komst is ook niet ongemerkt voorbij gegaan, want ze waren nog niet klaar met eten of er werd al op de deur gebonsd. Dat deze mannen (engelen) blijkbaar iets opriepen bij de inwoners van Sodom mag ook wel duidelijk zijn, want de hele mannelijke bevolking van de stad stond voor de deur. Het huis van Lot was omsingeld. Een dreigende situatie. Deze mannen kwamen duidelijk niet met vriendelijke bedoelingen.

Geestelijke strijd

Nee, ze wilden gedwongen gemeenschap met de mannen hebben, verkrachting. En niet één, nee de hele mannelijke bevolking van de stad. Dit lijkt onvoorstelbaar, maar voor mij maakt dit duidelijk dat er een geestelijke strijd achter zit. Gedwongen seks. Verkrachting. Het is een vorm van oorlogvoering. Overheersing. De engelen riepen iets op wat de mannen van Sodom angst inboezemde en zij wilden die engelen overheersen. En de manier waarop zij dat wilden doen was gedwongen seks. Een voorbeeld van hoe Licht en duisternis elkaar niet verdragen. De duisternis wil het Licht overwinnen.

Verkrachting is veelal een geestelijke strijd. Het is altijd de sterkere die de zwakke overmeesterd. Maar verkracht worden door een hele stad is wel iets van een andere orde. Dan denk ik aan gruwelijke verhalen die we nu af en toe in de krant lezen. De meeste slachtoffers overleven dit niet. Hoe duidelijk kunnen we zien dat de duisternis dood nastreeft? En dan ook nog door middel van iets wat ten diepste de meest innige, liefdevolle band tussen man en vrouw is. Het meest pure, het meest intieme verworden tot machtsmiddel met de dood tot gevolg…

Toeval?

Gisteravond sprak ik met een vriend en zonder dat hij weet dat ik deze serie aan het schrijven ben vertelde hij een verhaal over een kennis die homoseksueel wat geweest. Die kennis vertelde dat hij in die periode de hele dag alleen maar aan seks kon denken. Dat sloot aan bij een gesprek wat ik zelf met een homoseksuele vriend had. Hij heeft me een nacht lang uitgelegd wat er allemaal in die “scene” gebeurt. Om 5 uur ’s nachts vroeg ik hem

<naam>, ik mis heel de nacht al één woord: Liefde. Hoe zit het daar mee?

Zijn trieste reactie:

Er is in deze scene geen liefde. Het draait alleen maar om lust. Liefde speelt geen rol, geen enkele.

Ook deze vriend kan hele dagen lang alleen maar aan seks denken. Hij is er bijna aan onder door gegaan omdat hij hele nachten op diverse chatapps met andere homoseksuelen over de hele wereld aan het chatten was. Hij sliep soms maar 2 uur per nacht en vloog in zijn vele vakanties (hij is leraar) de halve wereld over om één van die homoseksuele kortstondig te “ontmoeten”.

En kort geleden las ik dit artikel en heb het ook vertaald.

Lot’s bizarre reactie

Lot gaat naar buiten en doet de deur achter zich dicht. En dat hij beseft dat deze “mannen” niet zo maar mannen zijn. En hij beseft ook heel goed wat de Sodomieten willen, en hij heeft de mannen in huis genomen om hen te beschermen. Hij adviseert de inwoners van Sodom om hen om geen kwaad te doen, maar de Sodomieten zijn bezeten van wellust en angst. Ze worden woest, want Lot is als vreemdeling in de stad komen wonen, en zal hij hun nu even de wet voorschrijven? (Gen. 19:9) Hier zien we al dat zelfs in een tijd van bedoeïenen een vreemdeling ten diepste toch altijd een vreemdeling blijft.

Lot gaat erg ver, in onze ogen te ver, om de engelen te beschermen en biedt zijn dochters ter vervanging aan. Twee dochters die nog maagd zijn, maar zouden trouwen. Er is in Gen. 19:12 al sprake van schoonzoons, vermoedelijk ook Sodomieten, maar het zouden ook mannen uit Lot’s gevolg kunnen zijn.

Redding van boven

De engelen zien dat de situatie uit de hand loopt en sleuren Lot naar binnen. De zondigheid van de inwoners Sodom en hun onwil om te veranderen, is wel duidelijk. De engelen doen de deur dicht en verblinden de inwoners van Sodom. Misschien wel met blinde haat, vergelijkbaar met die we tegenwoordig zien tegen mensen die Licht willen brengen.

De engelen inventariseren snel wie er nog meer zijn en geven Lot de opdracht om iedereen die tot zijn gezin behoort uit de stad te leiden, want ze gaan de stad verwoesten.

Lot gaat met zijn schoonzoons praten, en waarschuwt hen voor de verwoesting van Sodom, maar ze lachen hem uit. De hoogmoed van de zondige mens! Zien we tegenwoordig niet hetzelfde? Zien we door de hele geschiedenis niet hetzelfde? Hele beschavingen zijn er aan ten onder gegaan! De mens kan zich niet voorstellen dat het “machtige” wat hij gebouwd heeft om zal kunnen vallen… Al heb ik het gevoel, nu dit zo zit te schrijven, dat de situatie nog net niet zo erg is als in Sodom, maar het wordt wel steeds erger, het komt steeds dichterbij.

Hun reactie kan ik me ook wel weer voorstellen. Hun schoonvader bood hun aanstaande vrouwen aan aan een woedende wellustige menigte opgehitste mannen, die blijkbaar zowel mannen als vrouwen gebruikten. Wat een zootje!

Het wordt dag. Hoe men de nacht door heeft gebracht wordt niet duidelijk, maar de engelen dringen er bij Lot op aan dat hij moet gaan. De maat is vol! De stad gaat vandaag verwoest worden. Lot moet maken dat hij weg komt, anders wordt hij als rechtvaardige met de stad vernietigd. Je kunt dus als rechtvaardige omkomen als het oordeel van de Here over je plaats komt!

Lot aarzelt… en doen wij dat vaak ook niet? De zonde is soms eigenlijk best lekker. Als dat niet zo was, waarom vallen er dan zoveel “grote” mannen Gods? Paulus schreef het ook al in zijn brief aan de Romeinen.

Het goede dat ik wil, doe ik niet, maar het kwade, dat ik niet wil, dat doe ik

Ook hij kende die worsteling dus.

Maar de engelen talmen, ze pakken Lot en zetten hem de stad uit. (Gen. 19:16)

Lot pleit weer

De engelen sturen Lot naar de bergen voordat zij de verwoesting van Sodom uitvoeren, maar Lot is van mening dat het onheil hem daar zal achtervolgen (Gen. 19:19) en dat hij daar zal sterven. Waarom wordt echter niet vermeld. Misschien was Lot te moe, te onmachtig om de bergen in te vluchten, dus was hij bang dat hij snel genoeg weg zou komen. We weten het niet.

We weten alleen dat hij pleit om naar Zoar te mogen vluchten, een kleine stad in de buurt waar hij denkt wel bescherming tegen het naderend onheil te vinden. De engelen zijn zijn gezeur misschien wel zat en stemmen er mee in. Als hij maar opschiet! Ze kunnen niets doen zo lang hij daar niet is aangekomen. Dus Lot vlucht naar Zoar (of Soar in andere vertaling).

Volgens sommige uitleggers betekent Zoar (Soar, Tso’ar) “klein”. Volgens Strong’s betekent het “onbeduidend”, “onbelangrijk”. Het was één van de steden van het vijfstedenverbond waar ook Sodom en Gomorra deel van uit maakten.

In Genesis 14 hebben we gezien dat de stad Bela bestuurd werd door Koning Soar…

Vuur en zwavel

Dat God Zijn woord houdt wordt duidelijk door wat er gebeurt op het moment dat Lot bij Soar aankomt. Op het moment dat Lot zijn voet op de drempel zet. De verwoesting Sodom en Gomorra gebeurde snel. De Here liet op dat moment met donderend geraas “zwavel en vuur” op Sodom en Gomorra regenen. Dat moet een indrukwekkend schouwspel geweest zijn!

Zo indrukwekkend dat Lot’s vrouw, die achter hem loopt, en dus nog niet in de bescherming van Soar is aangekomen, toch omkijkt. In Gen 19:17 hadden zij expliciet de opdracht gekregen om niet om te kijken. Zij verandert in een zoutpilaar. Er is een uitleg die dit vergeestelijkt en uitlegt dat je niet meer om moet kijken naar de zonden die je achter je hebt gelaten. Je bent dan als een hond die naar zijn braaksel terugkeert, of een gewassen zeug die naar de modderpoel terug gaat (2 Petr. 2:22).

Archeologisch

Bijbelontkennende bronnen vermelden eenvoudigweg dat er geen enkel bewijs is gevonden dat de steden Sodom en Gomorra ooit hebben bestaan. Objectieve bronnen zijn heel wat voorzichtiger. Onder meer wordt er in Scientias over geschreven. Het is opmerkelijk dat in het gebied waar Sodom en Gomorra hebben gelegen veel zout voorkomt en ook wel zoutpilaren bekend zijn. Ook zijn er meerdere bronnen bekend waarin het verdwijnen van complete steden ineens beschreven staan, en niemand twijfelt aan het bestaan en de vernietiging van Pompeii.

In de omgeving wordt gesmolten keramiek gevonden, dus overblijfselen van menselijke afkomst. Gesmolten door de verwoesting van Sodom en Gomorra. De ligging van de steden zelf is misschien nog niet onomstotelijk aangetoond, er zijn wel veel aanwijzingen dat ze in die buurt wel degelijk bestaan hebben. Vaak wordt archeologisch onderzoek in die gebieden ook enorm bemoeilijkt door de huidige geopolitieke situatie ter plaatse. Dus de “smoking gun” mag dan nog ontbreken, er is voldoende indirect bewijs voorhanden.

Gomorra

Hoewel de verwoesting van Sodom en Gomorra is aangekondigd in Gen. 18:20 is het opmerkelijk, dat bijna het hele hoofdstuk over Sodom gaat. In Gen. 19:28 wordt opeens weer gesproken over de vernietiging van Gomorra. Ook Gomorra maakte deel uit van de vijf steden die in Genesis 14 worden genoemd, maar stond onder leiding van een andere koning. De link met Sodom en Gomorra wordt ook niet helemaal duidelijk. We weten alleen dat beide steden rond het meer lagen wat tegenwoordig de Dode Zee genoemd wordt. De steden waren dus nauw met elkaar verbonden. Het is dus aannemelijk dat de zonden die in Sodom voorkwamen zich ook voordeden in Gomorra, maar dat de geschiedenis zich focust op Sodom omdat Lot daar nu eenmaal woonde.

Abraham

Er wordt in dit hele hoofdstuk niet veel over Abraham geschreven, maar toen Abraham ’s ochtends wakker werd ging hij naar de plaats waar hij voor de Here had gepleit om Sodom te bewaren als er nog tien rechtvaardigen in de stad zouden wonen (Genesis 18). Abraham zal triest geweest zijn toen hij zag dat de rook opsteeg van de plaats waar eens Sodom en Gomorra hadden gelegen.

Abraham wist natuurlijk niet dat Lot door de engelen de stad uit was gezet en gered, dus ik kan me levendig voorstellen dat hij daar stond en zich verslagen en verdrietig voelde. Hij was per slot van rekening ook een aantal jaren met Lot opgetrokken en het was zijn neef.

Lot en zijn dochters

Laat ik het er gelijk maar achter aan plakken. Een triest relaas van menselijkheid. De Bijbel is, in tegenstelling tot andere religieuze boeken, zo eerlijk over de menselijkheid van de mens…

Lot was bang dat hij niet naar de bergen kon vluchten, dus de engelen lieten naar een kleine stad vluchten waar hij veilig zou zijn. Maar eenmaal wordt Lot toch bang (Gen. 19:30) en vlucht alsnog naar de bergen en gaat met zijn dochters in een grot wonen!

En ook de dochters ontkomen niet aan hun menselijke twijfels. Getraumatiseerd door alles zij mee hebben gemaakt en het feit dat zij nu als kluizenaars van iedereen verstoten leven, is er geen man meer om hun geslacht voort te zetten, dus ze doen iets waarvan ze heel goed weten dat het fout is, maar een kat in het nauw maakt rare sprongen.

Ze voeren pa zo dronken dat ze seks met hem kunnen hebben zonder dat hij het merkt, en zij toch de familielijn door kunnen laten gaan. Tegenwoordig lezen we vaak over mannen die zich seksueel misdragen tegenover vrouwen (ook al blijkt uit cijfers dat vrouwen bepaald ook niet onschuldig zijn!!), maar in dit geval waren het dus duidelijk de dochters die over de schreef gingen!

Als klap op de vuurpijl noemt de oudste dochter haar zoon ook nog een Moab, wat “van zijn vader” betekent. Dan zou je toch denken dat Lot zich weleens nadenkend achter zijn oor heeft gekrabd, want hoe kwamen zijn dochters zwanger?

Weer nieuwe volken

Moab werd de stamvader van het volk Moabieten.

Haar zus noemde haar zoon “Ben-ammi”, wat “zoon van mijn volk” betekent. Hij was de voorvader van de Ammonieten.

Het wordt uit het gedeelte niet duidelijk, maar waarom waren de dochters van Lot zo bang dat ze als oude vrijsters zouden sterven? Ze hadden er toch bij hun vader op aan kunnen dringen om terug te keren naar Soar? Of verder kunnen trekken naar een andere stad? Of terug naar Abraham?

Het ligt voor de hand dat Lot alles kwijt was geraakt toen Sodom en Gomorra werden vernietigd, dus het probleem dat de veestapel van hem samen met die van Abraham te groot was, was “opgelost”. Ook waren Abraham en hij niet met ruzie uit elkaar gegaan.

Voor vandaag

Wat kunnen wij hier als christenen in de 21e eeuw mee? Even uitgaande van alleen dit hoofdstuk (in andere Bijbelboeken worden meer zondes van de steden beschreven!). We leven in een tijdperk waarin homoseksualiteit geaccepteerd moet worden. Het is geen keuze. Daarom worden die andere zondes vaak aangevoerd als de echte reden van de vernietiging van Sodom en Gomorra. Dit hoofdstuk laat echter duidelijk zien dat het met name de mannelijke homoseksualiteit was. We kunnen er gewoon niet omheen.Dat is wat de Bijbel leert.

Moeten we homoseksuelen daar als mens dan gelijk maar mee veroordelen en afschrijven? Nee, zeker niet! We moeten wel hun zondige gedrag als zondig durven te blijven benoemen op basis van Gods Woord. De Bijbel leert dit. Net zoals de Bijbel leert dat overspel zondig is. Diefstal, jaloezie, moord, en noem maar op.

Dus voor vandaag kunnen we leren dat een duidelijke Bijbelse visie op zonde belangrijk is.

Daarnaast haal ik er als les uit dat we niet om moeten kijken naar de zonden uit ons verleden. We hebben toch al onze handen vol aan onze zonden van vandaag (Elke dag heeft voldoende aan zijn eigen kwaad! (Mt. 6:34b)). De zonden uit ons verleden zijn bij onze bekering, zoals Corrie ten Boom het omschreef, door God in de zee geworpen en Hij heeft er een bordje “Niet vissen” bij gezet.

Als je door de duivel je aangeklaagd over je verleden, herinner hem dan aan zijn toekomst. We zijn geneigd om te blijven kijken naar de dingen die we fout hebben gedaan. Belijdt ze bij God en ga door! Kijk naar je stralende toekomst, niet naar je duistere verleden! De strijd tussen Licht en duister wordt in dit hoofdstuk duidelijk door de strijd die de mannen van Sodom aangaan om het Licht wat kwam te vernietigen!

Voorbeeld

Volgens 2 Petrus 2:6 zijn deze steden tot voorbeeld voor de goddelozen gesteld. We kunnen als rechtvaardigen leven in een zondige wereld en de Here is bij machte ons uit deze wereld te redden voor het oordeel komt… We lijden onder de goddeloosheid die we zien. Als je de grondteksten naar bestudeerd, dan neigt een en ander toch wel sterk naar seksuele zonde, al wordt de zondige mens meer in zijn algemeenheid beschreven en komen ook andere overdaden aan bod. Maar dat zullen we ongetwijfeld gaan zien als die teksten aan de beurt zijn…